locatie op de kaart klik op foto voor vergroting
Algemeen
Wons ligt met o.a. Schraard en Longerhouw aan de zuidkant van de vroegere Marneslenk. Het is een redelijk grote terp (geweest) met een diameter van ongeveer 300 m en een max. hoogte van 3,4m. In 1270 werd de plaats voor het eerst vermeld. Vooral op de kaart zijn er nog radiale aspecten te herkennen.
Op diverse plekken, vooral in het noorden, zijn redelijk grote stukken afgegraven. Daaromheen ligt een redelijk dichte bebouwing.
De kruin wordt ingenomen door het kerkterrein met de oude school en de pastorie aan de noord- en zuidkant. In het zuiden zijn nog een paar boerderijen te vinden.
Vondsten
In 1941 en 1961 werden bij archeologisch onderzoek fragmenten gebeeldhouwde roze Bremer zandsteen ontdekt, die in de vroege 14de eeuw mogelijk een koorhek vormden. (Nu te vinden in het kerkmuseum in Janum.)
Ook werd een zgn stortebeker gevonden, waarvan ook een exemplaar werd gevonden in Ferwert, Makkum en Pingjum