locatie op de kaart klik op kleine foto voor vergroting
Algemeen
Firdgum ligt op de laatstgevormde, dus jongste kwelderwal van Westergo. De ter plekke zuidwest-noordoost lopende Hearewei volgt die wal in grote lijnen. Het lijkt daar een soort lintbebouwing van terpen. Althans wat daar nu van over is na eeuwen agrarisch gebruik.
Uit verschillende losse vondsten in het gebied is op te maken dat er in de eerste eeuwen van de jaartelling al mensen kwamen. Ook is duidelijk dat er zeker in de 7e, en mogelijk ook al in de 6e en 5e eeuw akkerbouw werd bedreven. Maar dat gebeurde waarschijnlijk vanuit plekken op een wat oudere (= oostelijker) oeverwal waar toen al wél bewoning was (terpen oost van Tzummarum bijvoorbeeld).
Rond 700 nC zullen de eerste mensen zich er hebben gevestigd, betrekkelijk kort voor de aanleg van de eerste diijken. Uit die periode zijn in 2011 resten van zgn zodenhuizen aangetroffen (vergelijk het gereconstrueerde plaggenhuis bij het museum). Van en met het kruispunt Camstrawei-Hearewei tot een 900m naar het westen, zijn er een negen ‘bulten’ te herkennen. De weg loopt op twee plaatsen met een bocht om een terpvoet heen. De dorpsterp is gemarkeerd door de toren en heeft daar een hoogte van een 4,2 m +NAP. De huidige bebouwing is geconcentreerd op de westelijke hoek Hearewei – Camstrawei. De terp is rond 1920 deels afgegraven.
Vondsten
Bij de afgravingen zijn menselijke skeletresten gevonden. Bij opgravingen en onderzoek rond 1950 en 2010/11 werden o.a. een stuk walvisbot – met snijsporen – gevonden, een stuk borstwervel van een bruinvis, twee – mogelijk een stel – horens van een rund, een hondenskelet – zonder achterpoten (middeleeuwen), een bijna complete hondenschedel en een deel van een bewerkte benen mesgreep. Bij terreinverkenningen werden ook een een kruisvormige fibula gevonden en hier en daar in concentraties, scherven van diverse soorten aardewerk uit verschillende tijdsperioden. Gevonden metaaldeeltjes, zgn hamerslag, geven aan dat er ook ijzer werd gesmeed.
(lees meer in: de geschiedenis van terpen- en wierdenland enz, vereniging voor terpenonderzoek, 2018)