Holwerd

locatie op de kaart                              ↑  kerkstrjitte                          klik op kleine foto voor vergroting ↓

Algemeen

De terp is van ongeveer het begin van de jaartelling.
De kerk lag oorspronkelijk buitendijks op een eigen terp van ± 4,6 m hoog, los van de langwerpige dorpsterp ten zuidoosten daarvan. De huidige zeedijk dateert uit 1580 en ligt ruim een kilometer ten noordwesten van het dorp. Voor deze bedijking lag de kerk feitelijk buitendijks.
De ringweg rond het kerkhof en enkele paden die daarheen lopen, doen denken aan een oorspronkelijk centraal gelegen kerk, op de kruin van de terp. De kerkterp is verder nauwelijks bebouwd geweest; grote delen van de heuvel zijn dan ook circa 1891 afgegraven .
De hoofdstraat in het dorp, tevens de verbinding met de kerk, kan worden opgevat als een verlengd en uitgegroeid oorspronkelijk kerkpad. Langs de Hogebuurt (Hegebuorren) bevindt zich een vrijwel aaneengesloten bebouwing.  Bij ‘de terp’ ligt ook het hoogste punt van het dorp: 6,25m + NAP. De noordoostkant van de terp is veel minder dicht bebouwd, doordat er een paar boerderijen lagen. Dit contrast is ook nu nog te zien.
(De typische stoepen aan de Hogebuurt zijn van rond 1870. De straat werd toen ongeveer 0,75m verlaagd om de straathelling vlakker te maken.)

Vondsten

Een hoornen kam en andere hoornen voorwerpen uit de vroege terpenperiode. Een horenpit van een oeros (555-650 nC), een gedeelte van een pantercauri schelp (zie afb).