Hatzum

locatie op de kaart                                                                            klik op foto voor vergroting

De huidige plaats ontstond in de 8e eeuw, in eerste instantie op de vlakke grond, maar nog in dezelfde eeuw werd een langwerpige warft opgeworpen die ingericht werd als handelscentrum. De huizen van handelaren en handwerkers stonden links en rechts van de weg die over de kroon lag. Er werd o.a. een weefgetouw uit de 10e-11e eeuw gevonden.
Hatzum bestaat uit 2 warfte: de bovengenoemde en een tweede, met daarop de kerk – uit het laatste kwart van de 13e eeuw -, de weme en voorheen de burcht.

In 1962-68 zijn in Boomborg, een gebiedje even ten zuiden van Hatzum, de daar gevonden resten van een nederzetting uit de nieuwe Bronstijd – oude IJzertijd onderzocht. Onder een kleilaag van een 70 cm – een toevalsvondst bij delving van grondstof voor een steenfabriek – werden in 5 nederzettings horizonten per laag, 10-14 huisplattegronden blootgelegd. Vaak van 3-schepige halwoningen, deels met erven en plattegronden van spikers. Maar ook van handwerkershuizen.
Deze nederzetting heeft tot in de 4e eeuw vC bestaan. Hij werd toen verlaten vanwege zeespiegelrijzing. Rond het begin van de jaartellng begon de herbewoning. Maar 400 jaar later werd hij opnieuw verlaten om toenemende overstromingen.