locatie op de kaart ↑ vanaf de haven naar het oosten klik op kleine foto voor vergroting ↓
Algemeen
Het dorp is, op basis van aardewerkvondsten, eind 4e, begin 3e eeuw vC, op een kwelderwal tussen twee getijdegeulen (een rug of rijp, dwz een reep grond) ontstaan. Hierop liggen over een lengte van 3km zeven terpen. Schatsenburg in het noorden en Hatsum in het zuiden. Bodemvondsten hebben aangetoond dat de in het midden gelegen terpentrits waarop Dronrijp is ontstaan, al bij het begin van de jaartelling wordt bewoond. Op de noordelijkste van de drie terpjes – waar nu de Tsjerkebuorren ligt – ontstaat al vroeg een agrarische kern. Centraal op die terp wordt in de 12e of 13e eeuw een kapel gebouwd van tufsteen.
De terp en directe omgeving hebben altijd een sterk agrarische karakter gehad. Het gebied ten noorden en noord-westen van de kerk is praktisch onbebouwd gebleven tot rond 1900.Toen is het sterk afgegraven, met name aan de noordkant. In 1916 werd het omgrachte pastorieterrein, noord van de kerk, afgegraven.
Van hieraf is goed het beloop van de kwelderrug en de terp te zien. In feite staan daar nog alleen de kerk en een boerderij (aan het Heechpaed) op de terp. De grootste hoogte is plm 4m+NAP. Aan de oostkant van de buorren ligt nog de schoolmeestershof met een grote moestuin.
De Brêgebuorren, een 2e kern in het dorp, is veel jonger en stamt uit de 16e eeuw.
Vondsten
Een goudschat met oa 42 gouden tremissen. Een goudbaartje en verknipt deel van grote gouden riemgesp. Vroeg-Germaans aardewerk, fragment van een Romeinse kom van terra sigillata en laat-Karolingische en Frankische voorwerpen. Een Romeins lampje (1e eeuw) van terra cotta, bronzen beeldje van Mars, geëmailleerde bronzen broche (3e eeuw) , een els van ijzer met benen heft.
Ook in terpen in de directe omgeving zijn diverse vondsten uit diverse perioden gedaan, waaronder de sporen van een dobbe, 3 m diep en 25 m wijd aan de Longbuorren, zuid van Dronrijp.