Mantgum

locatie op de kaart                 uit het zuiden  ↑                klik op foto voor vergroting

De nederzetting is waarschijnlijk omstreeks 700 nC ontstaan als een agrarische vestiging in het onbedijkte kweldergebied van oostelijk Westergo. Daarna volgt de ontwikkeling tot een terp, met daarop boerderijen. Bij de bedijking van het gebied (vanaf ongeveer 1100nC) komt de terp op een goede 600 m binnendijks te liggen, west van de oude Hegedijk, aan de westkant van de voormalige Middelzee.
De doorgaande weg loopt vanouds over de terp. De straat Om’e Terp beloopt ongeveer de oude rondweg. De diameter van de terp bedroeg ruim 300 m. De max hoogte ligt tegenwoordig op 4,4m +NAP, op het kerkterrein.

De noord- en zuidkant van de terp zijn deels afgegraven. Aan de zuidkant van het kerkterrein is dat goed te zien: daar ligt een steilkant. Aan de noordkant liggen ook een viertal niet-radiale verbindingen van de rondweg met het centrum.
In de bebouwing vallen, naast nog een aantal boerderijen, een groot aantal onmiskenbare rentenierswoningen op.